40ste Van der Monde-lezing

Inschrijven: Mogelijk vanaf begin januari 2025.

Datum: 19 februari 2025
- Tijd: 19:30 inloop, start lezing 20:00
- Locatie: Pieterskerkhof 5, 3512 JR Utrecht

Streven naar inspraak en samenwerking

De Van der Mondelezing 2025 is aan het thema Stichtse Landbrief gewijd. Rijksarchivaris in de provincie Utrecht Kaj van Vliet en Renger de Bruin, senior onderzoeker aan de Universiteit Utrecht, zullen u meenemen door meer dan zes eeuwen provinciale bestuursgeschiedenis. Dat klinkt misschien minder spannend dan de opgravingen langs de Limes van de vorige aflevering, maar eigenlijk is het een fascinerend verhaal van een streven naar inspraak en samenwerking ten behoeve van de inwoners. Dat streven werd soms onderdrukt door heersers als bisschop David van Bourgondië, de hertog van Alva of keizer Napoleon, maar telkens kwamen de Staten van Utrecht weer boven. Verschillende keren leek zelfs het einde van de provincie Utrecht nabij, bijvoorbeeld bij de herindeling van 1798 of nog maar tien jaar geleden met de plannen van minister Plasterk. Maar de provincie bestaat nog steeds en ook dat wordt in 2025 gevierd.

Wolven

De lezing van Kaj en Renger wordt afgewisseld met korte filmpjes waarin deskundigen en politici op locatie vertellen over bijzondere momenten uit deze lange historie, zoals de splitsing van de Staten van Utrecht in 1786-1787 of de terugkeer van de wolf op de Heuvelrug. Het omgaan met wolvenproblematiek is niet nieuw voor het provinciebestuur. Ook in de jaren 1590 reageerden de Staten op wolvenaanvallen, nadat een meisje was gebeten, toen met dodelijke afloop. De traditionele locatie van de Van der Mondelezing, de Pieterskerk, is zeer passend: het kapittel van St. Pieter was in 1375 een van de ondertekenaars van de Stichtse Landbrief.